Het coronavirus COVID-19 is een zogeheten zoönose: een infectieziekte die kan overgaan van dieren op de mens.
In dit geval is dat naar alle waarschijnlijkheid gebeurd op een markt waar wilde dieren werden verhandeld en gedood. Het overslaan van het virus heeft een wereldwijde epidemie met vele dodelijke slachtoffers als gevolg. De crisis die hieruit voortvloeit raakt iedereen. Onzekerheden en zorgen over gezondheid, veiligheid, voedsel en inkomen vragen om solidariteit en effectieve maatregelen. Dat betekent dat we de verspreiding van het virus moeten beperken en de zorg bereikbaar moeten houden voor wie zorg nodig heeft, met de beste kennis die er is. Daarbij moeten we varen op de kennis van experts en wetenschappers. Voor de Partij voor de Dieren is het van groot belang dat de maatregelen van het Kabinet in lijn zijn met adviezen van zowel nationale als internationale deskundigen, waaronder de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Zorgvuldig versoepelen
Het coronavirus is een ernstig virus dat vele slachtoffers heeft gemaakt, en waarvan als een paal boven water staat dat de verspreiding voorkomen moet worden. Tegelijkertijd zien we dat de mentale en sociale gevolgen van de coronamaatregelen groot zijn. Mensen zijn sociale wezens, en worden door de coronamaatregelen beperkt in hun contacten. Deze inperkingen leiden tot mentale klachten, en zelfs tot meer depressies en suïcides. Ook deze gevolgen van de coronamaatregelen wil de Partij voor de Dieren niet negeren, en daarom vraagt elke maatregel om een zorgvuldige afweging: in hoeverre is deze effectief tegen het indammen van het virus, en welke gevolgen heeft het voor mensen?
Daarom steunt de Partij voor de Dieren veelal de inperkingen, maar bekijken wij wel bij elke maatregel afzonderlijk wat de neveneffecten zijn. Dit was bijvoorbeeld ook de reden dat de Partij voor de Dieren tegen de avondklok heeft gestemd: voor alleenstaanden werd het steeds moeilijker om andere mensen te zien.
Houd de zorg beschikbaar
Er moet alles aan gedaan worden om de verspreiding van het coronavirus te beperken en zorg beschikbaar te houden. Hiervoor is het noodzakelijk om in te zetten op het verminderen van het aantal ziektegevallen, om zo onder de kritische grens te kunnen blijven van wat onze zorg aankan. Het is belangrijk dat zowel mensen die getroffen zijn door het coronavirus, maar ook de mensen die om andere redenen zorg en behandeling nodig hebben deze kunnen krijgen. Zorg- en hulpverleners moeten hun werk veilig kunnen blijven uitvoeren; het Kabinet moet zich maximaal inspannen om te voorzien in voldoende beschermende materialen, waaronder beschermende kleding en mondkapjes.
Om zorg voor dieren ook toegankelijk te houden, wil de Partij voor de Dieren dat dierenartsen, dierenverzorgers en dierenambulancepersoneel toegevoegd worden aan de lijst van vitale beroepen waardoor hun kinderen opgevangen kunnen worden in perioden waarin scholen en kinderdagverblijven gesloten zijn.
Voorkom nieuwe zoönose-uitbraken
Naast het nemen van maatregelen om de huidige coronapandemie te bestrijden, wil de Partij voor de Dieren dat het Kabinet inzet op het voorkomen van nieuwe uitbraken van dierziekten. Niet alleen de handel en consumptie van wilde dieren vormen een belangrijk risico voor de uitbraak van nieuwe zoönosen (op de mens overdraagbare dierziekten). Tal van vooraanstaande (Nederlandse) virologen wijzen nadrukkelijk naar de vee-industrie als een van de grootste risico’s die er voor de (wereldwijde) volksgezondheid zijn. Driekwart van de nieuwe infectieziekten is immers afkomstig van dieren, waaronder Ebola, MERS, de Mexicaanse griep (varkensgriep), HIV, SARS, Q-Koorts, ESBL, MRSA, TBC en nu dit coronavirus COVID-19.
Om mens en dier te beschermen moet de wijze waarop we met dieren omgaan drastisch veranderen. Nederland zal, als meest vee-dichte land ter wereld, een voortrekkersrol moeten nemen om dat risico te minimaliseren. Het huidige veehouderijsysteem - waarin niet het welzijn van dieren maar maximale productie voorop staat - werkt dierziekten in de hand. Ook daarom wil de Partij voor de Dieren dat er een einde komt aan de bio-industrie en dat het aantal dieren in de veehouderij met 70% wordt verminderd.
Daarbij zorgt de grootschalige en wereldwijde ontbossing ervoor dat dieren die hun leefgebied hadden in die bossen en mogelijk zoönosen bij zich dragen op zoek moeten naar andere leefgebieden. Vaak zal dat zijn in gebieden waar ook mensen leven. Om de ontbossing een halt toe te roepen moet er een importverbod komen op producten afkomstig uit gebieden waar de natuur recent heeft moeten wijken voor landbouwgrond, zoals palmolie en soja voor veevoer. Ook moet de handel en consumptie van wilde dieren onmiddellijk worden verboden. De rol van de financiële wereld, die een groot belang heeft deze praktijken in stand te houden, moet ontmaskerd en aangepakt worden.
Lees meer over:
Noodwet
De Partij voor de Dieren heeft tegen de corona spoedwet gestemd.
Het eerste voorstel voor een coronawet van het kabinet was een zeer ingrijpende en ondemocratische wet. Dit voorstel stuitte terecht op veel politieke en maatschappelijke weerstand. Maar ook nu kent de wet nog serieuze gebreken. Zo is bijvoorbeeld de Eerste Kamer niet betrokken terwijl voor het beperken van grondrechten de instemming van Tweede en Eerste Kamer nodig is.
De spoedwet geeft de minister veel ruimte om met eigen regelingen vergaande beperkingen aan burgers op te leggen. Er is onvoldoende onderbouwd waarom dat nodig zou zijn. Wanneer de grondrechten in het geding zijn moet het parlement vooraf kunnen meebeslissen over een eventuele inperking daarvan. Bovendien mag de spoedwet niet te lang duren.
Wat voor de Partij voor de Dieren ook meespeelde was dat de regering nog altijd niets doet om nieuwe pandemieën te voorkomen. Een regering die weigert om preventief in te grijpen om burgers te beschermen kan niet met datzelfde argument, namelijk beschermen van burgers, wel ingrijpende grondrechtbeperkingen afdwingen.
Veehouderij
Het coronavirus en de maatregelen die genomen worden om verdere
verspreiding van het virus tegen te gaan, hebben ook gevolgen voor de
talloze dieren in de veehouderij. Problemen die ontstaan in de
slachterijen, stallen of tijdens het transport mogen niet verergeren als gevolg van de coronacrisis. De Partij voor de Dieren wil
daarom een onmiddellijke stop op internationale diertransporten om zo
ernstig aanvullend dierenleed door langere reistijden wegens striktere
grenscontroles en gesloten grenzen te voorkomen.
Onder normale omstandigheden zorgt de grote druk op het slachtproces
al regelmatig voor ernstige misstanden in slachthuizen en gevaren voor
de voedselveiligheid. Extra druk op het slachtproces door het uitvallen
van slachthuispersoneel en verminderd toezicht wegens uitval bij de
Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector en de NVWA is onacceptabel. Hoe
minder toezichthouders in deze situatie worden ingezet, hoe
groter de risico’s voor dierenwelzijn en voedselveiligheid. De Partij
voor de Dieren wil dan ook dat zowel het slachten als het fokken van dieren fors wordt beperkt. Dit laatste om te voorkomen dat stallen nog
verder vol komen te staan met dieren, doordat de volgende lichting
dieren al is geboren of uit het ei is gekropen. Ook tijdens de
coronacrisis mogen er geen risico’s genomen worden ten aanzien van
dierenwelzijn en voedselveiligheid.
Noodzakelijke zorg door dierenartsen, dierverzorgers en dierenambulancepersoneel
Dieren hebben ook tijdens de coronacrisis medische hulp en verzorging nodig. Dierverzorgers vervullen een onmisbare rol in het voorzien van deze eerste levensbehoeften van dieren in onder andere asielen, (wild)opvangcentra en pensions. Dierenartsen en dierenambulancepersoneel bieden noodzakelijke medische hulp aan gewonde of zieke dieren. Helaas kampt deze beroepsgroep door de coronamaatregelen met personele tekorten. De Partij voor de Dieren wil daarom dat dierenartsen, dierverzorgers en dierenambulancepersoneel worden toegevoegd aan de lijst ‘vitale beroepen’. Ook moet de regering in overleg met dierenorganisaties bekijken wat nog meer gedaan kan worden om te waarborgen dat de zorg voor dieren tijdens de coronacrisis niet in gevaar komt.
Economische gevolgen
De coronapandemie brengt ook grootschalige economische gevolgen met zich mee. Er moet bij het bestrijden van de economische gevolgen van de coronacrisis altijd oog blijven voor individuen die tussen wal en schip dreigen te vallen. Maar corona is niet de enige crisis waar we ons mee geconfronteerd zien. Wereldwijd geldt een algehele crisis, een overlevingscrisis die draait om het duurzaam omgaan met ons klimaat en de natuur. Het bieden van economische steun aan bedrijven die gebukt gaan onder de coronacrisis kan niet los gezien worden van al die andere uitdagingen waar we voor staan in de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis. Terug naar 'business as usual' is onacceptabel omdat dit in de eerste plaats al onhoudbaar was.
Vanuit dit licht moeten herstelmaatregelen gericht zijn op het bouwen aan een economisch systeem dat uitgaat van de ontwikkeling en bescherming van kwetsbare waarden in plaats van groei en kortetermijnbelangen. Steunpakketten moeten zorgen dat mensen worden geholpen die financieel in de problemen komen door de coronacrisis. Aan steun voor bedrijven moeten voorwaarden worden gesteld. Steun aan bedrijven in de fossiele sector, zoals luchtvaartmaatschappijen, oliebedrijven en luchthavens, kan bijvoorbeeld alleen worden gegeven als die steun in het teken staat van de noodzakelijke afbouw van die sector en de ondersteuning van degenen die ander werk zoeken. Steun aan de landbouw zal gepaard moeten gaan met (permanente) afbouw van het aantal dieren dat wordt gefokt, gebruikt en gedood voor vlees, zuivel en eieren. Bedrijven die hun winst aan de aandeelhouders geven, maar hun risico afwentelen op de samenleving, worden niet met publieke middelen gered; deze les uit de vorige economische crisis moet in deze crisis worden meegenomen.
Dierproeven
De Partij voor de Dieren wil dat het kabinet bij de ontwikkeling van een vaccin tegen het coronavirus veel meer inzet op innovatieve onderzoeksmethoden zonder proefdieren. Zo kan de coronacrisis een flinke stap zijn op weg naar een proefdiervrije toekomst waarin vaccins en geneesmiddelen sneller ontwikkeld worden.
Dierproeven veroorzaken veel dierenleed en leveren maar weinig kennis op over het ziekteverloop en het genezingsproces van mensen. Slechts 15 procent van alle dierproeven voor nieuwe medicijnen is geschikt voor gebruik bij mensen. Toch steekt de overheid ieder jaar vele honderden miljoenen euro’s subsidie in onderzoeken met proefdieren. Minder dan één procent van dit onderzoeksbudget gaat naar nieuwe proefdiervrije onderzoeksmodellen. Het grootschalige gebruik van proefdieren voor het ontwikkelen van een vaccin tegen corona is dan ook het gevolg van jarenlang nauwelijks investeren in geschikte alternatieven.
De Partij voor de Dieren wil dat het kabinet het proefdierenbudget gefaseerd afbouwt, en het budget voor proefdierenonderzoek geleidelijk overhevelt naar proefdiervrije onderzoeksmethoden met betere resultaten. Daarnaast moet onderzoeksinformatie verplicht gedeeld worden, zodat dubbelonderzoek wordt voorkomen en er minder gebruik wordt gemaakt van proefdieren.
Avondklok (en de verlenging daarvan)
De Partij voor de Dieren is tegen de avondklok.
Bij het invoeren van de avondklok heeft de Partij voor de Dieren gewezen op het belang van een brede maatschappelijke afweging. Er is namelijk geen sprake van ‘baat het niet dan schaadt het niet’. Er is een groep kwetsbare mensen in Nederland die onevenredig veel te verduren heeft van de coronamaatregelen. Zij hadden het voor de coronacrisis al zwaar, en worden door dit kabinetsbeleid over de rand geduwd. Er is bijvoorbeeld sprake van meer gevoelens van eenzaamheid, depressie, toegenomen kinder- en vrouwenmishandeling en eetstoornissen. Veel jongeren, mensen die kleinbehuisd zijn of bij wie er spanningen in huis zijn worden extra getroffen door de avondklok.
De Partij voor de Dieren heeft twijfels over de juridische basis van de wet. Eerst werd gebruik gemaakt van een noodwet waarbij het te lang duurde voordat Eerste en Tweede Kamer betrokken werden. Maar ook in de huidige constructie heeft de Eerste Kamer, onterecht, niets meer te zeggen.
Daarnaast zijn er vragen over de proportionaliteit. De minister heeft nu de bevoegdheid om het vertoeven in de buitenlucht te beperken maar is daarbij niet wettelijk gebonden aan de uren 21:00 tot 04:30. Een langere avondklok is dus wettelijk mogelijk.
Ook maakt de avondklok een vergaande inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van mensen. Dat mag alleen als de Tweede en Eerste Kamer daarmee instemmen én als er geen andere, minder vergaande maatregelen genomen kunnen worden.
Tot slot vindt de Partij voor de Dieren het onacceptabel dat jagers een ontheffing kunnen krijgen om na de avondklok buiten te kunnen jagen.
Vaccinatie tegen corona
De Partij voor de Dieren is tegen een directe of indirecte vaccinatieplicht. Iedereen heeft het recht om zelf te bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt.
De Partij voor de Dieren is ook tegen een vaccinatiebewijs of -paspoort als toegangsbewijs voor evenementen, stadions of theatervoorstellingen. Dit tast het recht op vrije keuze aan en dwingt mensen persoonlijke medische gegevens vrij te geven. Het zorgt bovendien voor tweedeling in de maatschappij.
De vaccinatievolgorde is gericht op de kwetsbaarste mensen eerst. Kwetsbare mensen kunnen ernstig ziek worden of sterven aan corona, het vaccin helpt om deze cijfers naar beneden te brengen. We weten niet in hoeverre het vaccin helpt bij het voorkomen van de verspreiding van corona. Daarom is het verstandig om eerst de mensen te vaccineren die het meeste gevaar lopen om ernstig ziek te worden of te sterven.
Coronatest bij kinderen
Voor de Partij voor de Dieren is het prioriteit nummer één dat kinderen weer naar school kunnen. Helaas kunnen ook kinderen corona verspreiden en zelf ziek worden, al is de kans kleiner. Ook moet rekening worden gehouden met de meesters en juffen. Basisschooldocenten – en personeel die in een risicogroep vallen (zoals 60+’ers of mensen met een kwetsbare gezondheid) willen dolgraag lesgeven, maar vrezen ook voor hun eigen gezondheid. Om hun gezondheid zo goed mogelijk te waarborgen, zijn extra voorzorgsmaatregelen noodzakelijk. Het testen van kinderen is zo’n maatregel. De Partij voor de Dieren begrijpt dat niet alle ouders dat willen. Ouders hoeven hun kind echter niet verplicht te laten testen. Ze kunnen ervoor kiezen hun kind dan vijf dagen langer in quarantaine te houden. Dat is ook heel vervelend, maar minder ernstig dan het weer sluiten van de basisscholen.
Mondkapjesplicht
De Partij voor de Dieren heeft tegen de mondkapjesplicht gestemd.
De Partij voor de Dieren vindt de mondkapjesplicht onvoldoende onderbouwd, niet proportioneel en een te vergaande ingreep in de persoonlijke levenssfeer van mensen. De Partij voor de Dieren had liever gezien dat voor het dragen van mondkapjes het ‘dringend advies’ was blijven gelden, zodat iedereen zijn of haar eigen keuze daarin had kunnen maken. Daarnaast had het kabinet duidelijk moeten maken dat het verplicht dragen van mondkapjes bij een bepaalde besmettingsgraad weer zou komen te vervallen.
Tot slot vindt de Partij voor de Dieren het verontrustend dat zo veel mondkapjes als zwerfvuil achterblijven in het milieu.
Steunmaatregelen
De coronamaatregelen hebben dramatische gevolgen voor veel economische sectoren. Zonder overheidssteun zouden zij het niet redden, en zouden veel bedrijven en ondernemingen failliet gaan of zouden massa-ontslagen onvermijdelijk zijn. De Partij voor de Dieren vindt dat steunmaatregelen noodzakelijk zijn en een teken van solidariteit om de ergste nood te lenigen. De meeste steunmaatregelen hebben dan ook de steun van de Partij voor de Dieren gekregen. Maar de Partij stelt wel voorwaarden aan de steun. Ook is de Partij kritisch of de steun wel bij de juiste groepen terechtkomt. Grote groepen vallen immers tussen wal en schip.
Dankzij een effectieve lobby hebben de fritesaardappel- en sierteeltsector €650 miljoen coronasteun toegezegd gekregen. (Uiteindelijk bleek er ‘slechts’ €300 miljoen aan steun nodig te zijn.) De Partij voor de Dieren heeft tegen dit steunpakket gestemd, omdat er geen duurzame voorwaarden aan werden gesteld, terwijl juist de aardappel- en de sierteeltsector de meest intensieve gebruikers van landbouwgif zijn.
De Partij voor de Dieren is tegen de miljardensteun die is uitgedeeld aan KLM. Vanwege de klimaatcrisis moet de uitstoot van broeikasgassen zo snel mogelijk naar beneden. Investeringen in fossiele bedrijven zijn de gestrande bezittingen van de toekomst. De regering had ambitieuze klimaatvoorwaarden moeten stellen aan de lening aan KLM, maar heeft dat niet gedaan. Zowel het kabinet als de directie van KLM weigeren zich voor te bereiden op de onvermijdelijke krimp van de luchtvaart. Daarmee brengen ze zelf de toekomst van KLM in gevaar. De lening aan KLM dreigt bovendien nooit meer terugbetaald te worden. In de praktijk komt de lening aan KLM neer op een blanco cheque op kosten van het klimaat en de belastingbetaler. Dat kan de Partij voor de Dieren niet steunen.
Ook aan de meest omvangrijke generieke steun voor bedrijven tot nu toe, de NOW, zijn geen duurzaamheidsvoorwaarden gesteld. Er is nu ruim € 14 miljard uitgegeven en in de top 10 ontvangers staan KLM, Schiphol , Tata Steel, Transavia Airlines, DAF Trucks, Booking.com en VDL Nedcar.
Tegelijkertijd ziet de Partij voor de Dieren dat bij de steunpakketten te veel groepen tussen wal en schip vallen. Zoals zzp’ers, studenten met bijbaantjes, mensen met een tijdelijk contract, sekswerkers, horeca-ondernemers die nog geen jaar open zijn, andere startende ondernemers, en mensen die om uiteenlopende redenen minder omzet maakten in hun ‘referentieperiode’ (bijvoorbeeld omdat ze zwanger waren). Ook de partnertoets die is ingevoerd bij de TOZO heeft bij veel ondernemers tot problemen geleid. Doordat hun partner een inkomen heeft, komen sommige zelfstandigen niet in aanmerking voor de TOZO, terwijl hun bedrijfskosten wel doorlopen. Voor iedereen die een forse inkomensterugval door corona heeft meegemaakt kan het bovendien lastig zijn om de vaste lasten van het huishouden nog te betalen. Vanaf maart 2021 kunnen ondernemers, zzp’ers, werknemers en werkzoekenden woonlastensteun aanvragen via de gemeente. Of dat soelaas gaat bieden zal moeten blijken. Het Rode Kruis heeft in elk geval aangegeven dat er de laatste weken steeds vaker door studenten, ondernemers en alleenstaande ouders om voedselhulp wordt gevraagd, omdat ze niet genoeg geld hebben om eten te kopen. De nood is dus hoog.
Voor specifiek de cultuursector was er al die tijd ook veel te weinig geld vrijgemaakt. Pas in een héél laat stadium kwam er extra geld vrij (in totaal 870 miljoen), en nu bestaan er zorgen over of dit wel bij de makers – voor wie dit bedoeld is – belandt.
Coronapas
De Partij voor de Dieren is tegen de coronapas (coronatoegangsbewijs/coronapaspoort/vaccinatiepaspoort). Iedereen heeft het recht om zelf te bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt. Dit mag er niet voor zorgen dat je de toegang tot bepaalde voorzieningen wordt ontzegd. De Partij voor de Dieren is tegen een dergelijke indirecte vaccinatieplicht. Bovendien, wanneer mensen verplicht worden medische informatie te delen is dat een inbreuk op hun privacy. Daarnaast veroorzaakt de coronapas tweedeling in de maatschappij. En hoewel vaccinatie een grote mate van bescherming biedt tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname, biedt het geen zekerheid dat het coronavirus zich niet meer verspreid.
Het kabinet wist dat groepen in grote steden oververtegenwoordigd zijn in de groep ongevaccineerden, maar heeft die mensen niet kunnen bereiken in een taal die ze begrijpen. Daardoor is een deel van de mensen niet in staat geweest een weloverwogen keuze te maken. Het kabinet heeft het werk hier gewoon niet goed gedaan en zet nu – tegen eerdere beloftes in – de coronapas in als paardenmiddel. Dat is niet de oplossing en ondermijnt het vertrouwen in het coronabeleid en de vaccinatiebereidheid. Wat de Partij voor de Dieren betreft zet het kabinet extra in op het bereiken van iedereen met juiste informatie over vaccins.
Meer informatie:
Europees coronapaspoort
De Partij voor de Dieren is tegen het Europese coronapaspoort, het ‘digital green certificate’ (DGC) voor reizen binnen de Europese Unie. Het DGC maakt inbreuk op de bewegingsvrijheid van mensen die zich niet willen laten vaccineren of testen. De Partij voor de Dieren is tegen een dergelijke indirecte vaccinatieplicht. Wij vinden ook dat het delen van persoonlijke en medische gegevens nooit verplicht mag worden gesteld en maken ons zorgen of het DGC wel echt tijdelijk is.
A-status
Het plaatsen van het coronavirus op de A-lijst regelt dat er een meldplicht is voor zorgverleners die COVID-19 vaststellen. Zo krijgen en houden we zicht op de verspreiding van het virus en eventuele mutaties.
De A-status van het nieuwe coronavirus betekent niet dat het kabinet maatregelen moet blijven nemen tegen de verspreiding van het coronavirus. Maatregelen zoals de 1,5 meter afstand vallen onder de corona spoedwet, waar de Partij voor de Dieren tegen heeft gestemd. Het betekent ook niet dat corona voor altijd een A-status behoudt. Als de omstandigheden wijzigen, kan door middel van een wetswijziging corona in een andere ziektegroep worden ingedeeld, of uit de wet worden gehaald.
Corona is een ernstig virus, de bestrijding ervan is belangrijk. Per maatregel wegen wij daarom zorgvuldig af in hoeverre de voordelen opwegen tegen de nadelen. Zo hebben wij onder andere tegen de mondkapjesplicht, (indirecte) vaccinatieplicht en tegen de avondklok gestemd, vanwege de verstrekkende gevolgen voor de samenleving.
COVID-19 is een zoönose: een infectieziekte die overspringt van dier op mens. Aangezien het monitoren van de verspreiding van een dergelijke zoönose cruciaal is, hebben wij het besluit om COVID-19 op de A-lijst te plaatsen gesteund. Dat helpt ook bij het groeiend besef dat er een einde moet komen aan de intensieve veehouderij in Nederland die een tikkende tijdbom is voor nieuwe uitbraken van zoönosen.