Slimmer onderwijs, solide weten­schap, rijke cultuur

Onze idealen

• Er wordt meer geïnvesteerd in passend onderwijs. Meer handen in de klas, kleinere klassen, meer expertise op scholen, meer aandacht voor individuele leerlingen.
• Zorgteams op scholen zijn voldoende groot en beschikken over de juiste expertise en middelen om de veelheid aan onderwerpen aan te kunnen die komt kijken bij onderwijs op maat. Denk aan zorg, basiskennis en vroegsignalering op het gebied van leerachterstanden en –beperkingen en uitzonderlijke intelligentie. Maar ook aan zorg rondom het sociaal-emotionele functioneren. Dit wordt ook onderdeel van lerarenopleidingen.

Onze idealen

• Het ‘sociaal leenstelsel’ wordt afgeschaft en de basisbeurs keert terug, het collegegeld wordt fors verlaagd.
• Er komt een royale compensatieregeling voor de generatie ‘leenstelsel-studenten’.
• Collegegeld wordt voor alle studenten hetzelfde, ongeacht het aantal eerder gevolgde studies of behaalde diploma’s. Er komt een compensatieregeling voor studenten die tussen wal en schip gevallen zijn bij de nieuwe kortingsregeling op het collegegeld voor eerstejaarsstudenten.
• Er wordt onderzocht op welke manier een ontwikkelbudget voor iedere Nederlander een goede invulling van de basisbeurs kan zijn. Zo’n ontwikkelbudget geeft iedere Nederlander een budget, hoog genoeg om een academische opleiding mee te voltooien, en in te vullen naar eigen behoefte. Universitaire studenten zullen het ontwikkelbudget aan het einde van hun studie opgemaakt hebben. Mbo’ers kunnen er in een latere instantie gebruik van maken om een aanvullende opleiding mee te volgen.
• We werken aan gelijke kansen voor iedereen, dat betekent dat bij de invoering van een dergelijk ontwikkelbudget als eerste wordt gekeken naar een budget voor diegenen die tot dan toe weinig gebruik hebben kunnen maken van opleidingen.
• Flexstuderen maakt het voor studenten gemakkelijker hun studie een jaar te combineren met een bestuursfunctie of medezeggenschapsraad, mantelzorg of ander maatschappelijk werk, zonder dat jaar het volledige bedrag aan collegegeld kwijt te zijn. Bij de inrichting van flexstuderen staat het belang van studenten voorop.

Onze idealen

• Oude én nieuwe media kunnen aanspraak maken op stimuleringsfondsen voor de media.
• Geen verdere bezuiniging op de publieke omroep of de regionale omroepen.

Creativiteit en vrijheid zijn kernwaarden voor een open samenleving. Kunst en cultuur vormen een onmisbare basis voor een leven in vrijheid, waarin nieuwe wegen kunnen worden verkend en mensen zich ten volle kunnen ontplooien. Kunst en cultuur zetten aan tot reflectie, maken emoties los, ontroeren of ontregelen. Kunst stimuleert mensen buiten gebaande paden te denken. Het is de aanzet tot de transformatie, verandering en innovatie die de samenleving hard nodig heeft. De harde bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben de gezondheid en de toegankelijkheid van kunst, cultuur en erfgoed danig in gevaar gebracht. De Partij voor de Dieren kiest voor herstel van het hart van een vrije samenleving: een bloeiende kunst- en cultuursector.

Onze idealen

• De leer- en andere achterstanden die zijn opgelopen vergen een extra investering, de coronacrisis mag de ongelijkheden niet vergroten.
• De overheid ondersteunt het onderwijs om fysiek onderwijs mogelijk te maken. Onderwijs-omgevingen zullen corona-bestendig worden ingericht. De onderwijsinstellingen die deze enorme klus moeten klaren, krijgen hiervoor extra budget en zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. Het personeel heeft daarin het laatste woord.
• Leesplezier wordt bevorderd door het lezen meer aan te laten sluiten bij de interesses van de leerling. Lezen wordt ook bevorderd door voldoende (buurt)bibliotheken. In plaats van het sluiten daarvan dient er in te worden geïnvesteerd.
• Scholen geven voorlichting over sekse-, gender- en seksuele diversiteit (vanaf nu “LHBTIQA+”). Vaardigheden om LHBTIQA+-acceptatie te bevorderen worden onderdeel van docentenopleidingen. Initiatieven die het onderwijs LHBTIQA+-vriendelijker maken worden gesteund. Als scholen hierin tekortschieten treedt de onderwijsinspectie op.
• Scholen besteden extra aandacht aan transatlantische slavenhandel, koloniale geschiedenis en geschiedenis van arbeidsmigratie naar Nederland.
• De vrijheid van onderwijs mag niet misbruikt worden om te discrimineren. Intentieverklaringen die homoseksualiteit afwijzen zijn onacceptabel. Artikel 23 van de Grondwet wordt aangepast.
• Kennis- en lespakketten over duurzaamheid, voedsel, natuur- en milieueducatie en dierenwelzijn komen ter beschikking aan het onderwijs.
• Lesmateriaal afkomstig van de fossiele industrie, van jagers, van sportvisserij, de bio-industrie of andere potentieel ontwrichtende sectoren worden geweerd uit het onderwijs.
• Samenstellers van leermethoden zorgen bij ieder vak voor een representatieve weerspiegeling van de samenleving in hun lesmateriaal. Er worden hierover afspraken gemaakt met uitgeverijen. Diversiteit en inclusie zijn hierbij een aandachtspunt.
• In het onderwijs komen 100% biologische schoolkantines en overblijfmaaltijden. Ook komen er overblijfmaaltijden die gratis worden verstrekt. De norm wordt dat vlees en andere dierlijke producten de uitzondering vormen en niet standaard op het menu staan. Wil je toch vlees, dan moet je dat vooraf even doorgeven: Carnivoor? Geef ’t door!
• Basisscholen en middelbare scholen bieden lessen in kritisch denken en in mediawijsheid aan waarin scholieren leren om te gaan met internet en andere media. Het leren herkennen van nepnieuws is hier onderdeel van. Ook filosofie wordt opgenomen in het standaard-curriculum, en er komt meer tijd voor kunst en drama.
• Activiteiten als schoolzwemmen, sportlessen, cultuurlessen (theater-, dans-, muziek-, schilderles etc.) en schooltuinen worden ruim gefaciliteerd en er komt extra geld voor.
• Buitenlessen worden gestimuleerd, omdat gebleken is dat zulke lessen veel goeds brengen en het bewegen stimuleren. De combinatie van natuurlijk daglicht en frisse buitenlucht zorgt er ook voor dat kinderen zich daarna beter kunnen concentreren in de klas.
• Gratis kinderopvang tot 4 jaar voor vier dagen in de week wordt onderdeel van het door de overheid aangeboden basisonderwijs.
• Er wordt in het gehele onderwijs naast de lichamelijke ontwikkeling ook ruimte toegekend aan de geestelijke ontwikkeling om bijvoorbeeld compassie te verhogen.
• Onderwijssegregatie wordt tegengegaan. Labels als ‘zwarte’ of ‘witte’ school worden niet meer gebruikt. Daarnaast wordt er gezocht naar manieren om kinderen met diverse achtergronden (bijvoorbeeld op het gebied van migratie en sociaaleconomische status) in dezelfde klas onderwijs te geven.
  

Onze idealen

• Om het lerarentekort aan te pakken verlagen we de werkdruk en worden de lerarensalarissen verhoogd.
• De werkdruk in het onderwijs wordt niet alleen aangepakt door meer investeringen, maar vooral door leerkrachten zelf weer de regie te geven over hun werk. Het aantal lesuren gaat naar beneden, naar maximaal 20 uur per week, zodat er meer tijd overblijft om het onderwijs in de klas te organiseren.
• De beloningen in het primair onderwijs worden gelijkgetrokken met die in het voortgezet onderwijs en de leraren NT2 krijgen een CAO. Daarmee verdwijnt de loonkloof. Er komen meer voorzieningen voor coaching en begeleiding van nieuwe leraren.
• Fusies tot schoolfabrieken zijn niet meer aan de orde. Het wordt eenvoudiger voor scholen om zelfstandig te opereren, buiten het grotere verband van een scholengemeenschap.

Onze idealen

• Het budget voor kunst, cultuur en erfgoed wordt verhoogd om kunst en cultuur voor elke Nederlander toegankelijker te maken: de overheid faciliteert kunst- en cultuuraanbod in heel Nederland, niet alleen in de Randstad.
• De Rijksoverheid stimuleert gemeenten om cultuurparticipatie een vast onderdeel te maken van hun welzijnsbeleid. Op lokaal niveau komen er goed gespreide, toegankelijke, betaalbare en gevarieerde voorzieningen.
• We investeren in behoud en heropening van gratis openbare bibliotheken. Digitaliseren van archieven van culturele en historische organisaties wordt gestimuleerd.
• Museumbezoek dient financieel toegankelijk te worden voor alle burgers.
• Naast popmuziek hebben andere stijlen van muziek onverminderd ondersteuning nodig. Tussen muziekstijlen hoort daarin een evenredige verdeling te zijn. Dat betekent onder meer een goed podiumbeleid, ruimte voor alle muziekstijlen binnen de Raad van Cultuur en het Fonds Podiumkunsten, aandacht voor de inkomenspositie van muzikanten en, in samenwerking met het ministerie van Economische Zaken, efficiënte ondersteuning van de exportkracht van de Nederlandse muzieksector.
• Het auteursrecht en het auteurscontracten-recht worden gemoderniseerd om de positie van de makers te versterken. Platforms die geld verdienen aan het aanbod van films en muziek gaan een redelijk deel van hun winst uitkeren aan de rechthebbende makers.
• De Rijksoverheid bevordert herbestemming van monumenten en stimuleert gemeenten om cultuurhistorische en archeologische waardekaarten op te stellen. Historisch waardevolle panden worden niet gesloopt, maar natuurinclusief gerenoveerd.
• De overheid bevordert het herstel van cultuurlandschappen, onder meer door renovatie of aanleg van akkerranden en houtwallen, met een ruimhartig steunprogramma.
• Cultuur- en muziekeducatie krijgen een vaste plek in het lesprogramma van het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Scholen worden een plek waar verbinding ontstaat tussen wijk, ouders, culturele instellingen, bibliotheken, kunstencentra, musea, verenigingen en podia.
• Er wordt proactief gezocht naar samenwerkingen met diverse maatschappelijke netwerken, raden en instanties uit het culturele domein om mee te denken over uitdagingen in onze maatschappij.

Goed en toegankelijk onderwijs vormt het fundament van een vrije, democratische samenleving. Een samenleving bloeit alleen als iedereen, ongeacht zijn of haar afkomst, de kans krijgt zich te ontwikkelen en de opleiding te volgen die past bij zijn of haar vermogens. Toegankelijkheid van het onderwijs is een kernwaarde die te allen tijde onze verdediging verdient – en sinds de afschaffing van de basisbeurs zelfs weer moet worden bevochten.

Onze idealen

• Er is een doorlopende campagne om leerlingen en onderwijsinstellingen op de hoogte te brengen van de rechten van dierproefweigeraars en de beschikbare alternatieven.
• Studenten in (bio)medische opleidingen worden standaard onderwezen in én met gebruik van alternatieven voor dierproeven.

Onze idealen

• Leraren, leerlingen en ouders krijgen veel meer autonomie bij het bepalen van het beleid van de school.
• Leerlingen krijgen inspraak in het curriculum zodat zij kunnen bijdragen aan hun les- programma.
• De urennormen vervallen, scholen kunnen zelf de hoeveelheid uren afstemmen op de exameneisen.
• Basisscholen krijgen de vrijheid af te zien van de eindtoets als zij op een andere manier kunnen aantonen dat aan de eisen is voldaan.

Onze idealen

• Er komt een jaarlijkse meting naar het studentenwelzijn in het kader van preventie, vroege signalering en taboedoorbreking.
• Iedere student krijgt directe en laagdrempelige toegang tot een studieadviseur, studentdecaan of vertrouwenspersoon.
• Het aanbod van studentpsychologen wordt verruimd, zodat studenten op een redelijke termijn hulp kunnen inroepen.

Onze idealen

• Vrijstelling van het collegegeld in het eerste jaar van het mbo draagt bij aan het verminderen van schaarste op de arbeidsmarkt aan afgestudeerden in bepaalde richtingen (zolang een ontwikkelbudget nog niet is ingevoerd).
• De instroom van mbo-studenten naar hoger onderwijs wordt verbeterd door nauwere samenwerking tussen hbo en mbo.
• De OV-kaart voor studenten wordt omgezet in een gift en blijft geldig zolang de student studiefinanciering ontvangt.
• Universiteiten en hogescholen worden verder gedemocratiseerd: studenten en docenten krijgen in de medezeggenschapsraden meer invloed. Bestuurders worden gekozen, in plaats van benoemd door de minister.
• Er komen mogelijkheden voor het verzamelen van studiepunten met vrijwilligerswerk.
• Er komt een officieel erkende opleiding voor natuur-inclusieve landbouw.

Onze idealen

• De overheid investeert extra geld in fundamenteel onderzoek. Er zal minder via tweede en derde geldstromen gefinancierd worden. Matchingseisen van onderzoek van commerciële opdrachtgevers worden beperkt.
• Er komen strengere onafhankelijkheidseisen bij het instellen van bijzondere leerstoelen die gefinancierd worden door bedrijfsleven of maatschappelijke organisaties en stichtingen.
• Wetenschappelijk onderzoek wordt publiek gefinancierd en moet dus toegankelijker worden. Daarom wordt de Open Access en Open Science-beweging gesteund en gefinancierd. Ook wetenschappelijke artikelen en rapporten die (deels) met publiek geld zijn gefinancierd, zijn gratis en zonder belemmeringen in te zien.
• Er komt een openbaar register van nevenactiviteiten van alle onderzoekers, professoren en docenten op universiteiten en hogescholen.
• Er wordt door de ethische commissies van de onderwijsinstellingen toezicht gehouden op eventuele belangenverstrengeling van onderwijzend personeel. Met name bij commerciële nevenfuncties in de fiscale, bedrijfskundigen economische wetenschapsgebieden.
  Onderzoek en academisch werk, dat leidt tot verandering in economisch denken, wordt gestimuleerd. Projecten, die in de universitaire economieopleidingen naar meer pluraliteit en diversiteit streven, worden ondersteund.