Een gezonde samen­leving waarin welzijn voorop staat

Onze idealen

• Meergeneratiewoningen worden fiscaal gestimuleerd en er komt ruimte om woningen voor andere samenlevingsvormen waarbij mensen voor elkaar zorgen te ontwikkelen.
• Identiteitsgebonden zorgcentra worden ondersteund. Denk hierbij aan ouderenzorginstellingen die rekening houden met LHBTIQA+-personen en mensen met verschillende culturele achtergronden.
• Er komt meer aandacht voor diversiteit binnen zorgopleidingen, zorgbehandelingen en bij medicijnontwikkeling. Hierbij valt te denken aan gezondheidsgerelateerde verschillen tussen sociaal-economische status, sekse, gender, cultuur en etniciteit. Een toegankelijke, inclusieve gezondheidszorg op maat wordt het uitgangspunt.
• Het moet voor slachtoffers van huiselijk geweld veel makkelijker worden om melding te maken en te vluchten naar een crisisopvang. Daarvoor moeten er meer noodopvangplekken gerealiseerd worden. Ook huisdieren zijn daar welkom, of kunnen kosteloos en laagdrempelig ergens anders opgevangen worden via het netwerk van de crisisopvang. Bij de politie, jeugdzorg, scholen en sociale wijkteams wordt extra aandacht besteed aan het herkennen van huiselijk geweld, zodat dit eerder gesignaleerd wordt.
• Bij politie en justitie komt meer aandacht voor vrouwenmoord (femicide). Er worden maatregelen getroffen om femicide terug te dringen.
• Ouderen kunnen kiezen tussen kwalitatieve en voldoende zorg thuis of een plek in een verpleeghuis. Er is voldoende wijkverpleging beschikbaar. We dringen de lange wachtlijsten voor verpleeghuizen terug door meer en kleinschaligere verpleeghuizen te bouwen, en bieden voldoende faciliteiten voor dagbesteding voor thuiswonende ouderen.
• De vrije keuze voor alternatieve geneeswijzen moet gewaarborgd zijn. Er worden nadere eisen gesteld aan de zorgverlener ten aanzien van informatieverschaffing over genoten opleiding en behandelwijzen.
• Thuisbevallingen blijven overal mogelijk, maar moeten wel een keuze zijn en niet noodgedwongen door gebrek aan verloskamers in de buurt. De eigen bijdrage voor poliklinische bevallingen wordt geschrapt, zodat iedereen zo veel mogelijk een vrije keuze kan maken.
• Transpersonen krijgen uitgebreide informatie van betrokken artsen en meer keuzevrijheid in het traject van hormonen en operaties.
  

Onze idealen

• Het voedselaanbod wordt ingericht op de duurzame keuze. Plantaardig voedsel wordt de norm, dierlijke producten de uitzondering. Het succesvolle concept ‘Carnivoor? Geef het door!’ wordt volop aangemoedigd en in elk geval doorgevoerd bij alle overheidsinstellingen.
• Kinderen leren al op school gevarieerd plantaardig te eten.
• We starten een grootschalige en langlopende publiekscampagne over de voordelen van plantaardig en biologisch eten. Het Voedingscentrum wordt hierbij betrokken.
• Ziekenhuizen en andere zorginstellingen serveren gezonde, plantaardige en biologische voeding. Tot die tijd wordt minimaal één volwaardige plantaardige optie op het menu aangeboden. Patiënten en bewoners kunnen altijd vers fruit krijgen.
• De huidige Nederlandse lunchcultuur biedt ruimte voor meer groente- en fruitconsumptie. We gaan bedrijfskantines aanmoedigen gezonde maaltijden aan te bieden door bijvoorbeeld een fiscale vrijstelling.
• Mobiele teams vanuit de overheid gaan smakelijke plantaardige gerechten ontwikkelen en geven workshops op locatie aan grote cateraars en kantines.
• Er komt een einde aan het gestrooi met antibiotica in de veehouderij, want dit leidt tot resistentie: de bacteriën zijn ongevoelig voor antibiotica en infecties worden moeilijker te behandelen. Zolang dit nog gebeurt, moet de consument via etiketten op vlees gewaarschuwd worden voor het gevaar van multiresistente bacteriën en salmonella.

Onze idealen

• De huidige EU-normen voor luchtkwaliteit zijn niet voldoende om onze gezondheid te beschermen. Daarom worden de veel strengere WHO-luchtkwaliteitsnormen wettelijk vereist.
• Door stadscentra alleen toegankelijk te maken voor bestemmingsverkeer maken we de lucht schoner. Gebieden waar zelfs de EU-normen voor luchtkwaliteit niet worden behaald krijgen prioriteit.
• Bij het stoken van hout komen verschillende schadelijke, vaak kankerverwekkende, stoffen vrij die slecht zijn voor het milieu, de volksgezondheid en het klimaat. De hoge uitstoot van fijnstof kan ernstige gezondheidsklachten bij kinderen, ouderen en longpatiënten veroorzaken. Er komt daarom een uitfasering van houtstook. Tot die tijd komt er een landelijke norm voor de eisen aan houtstook waar ook op gehandhaafd wordt. Bij ongunstige weersomstandigheden, bijvoorbeeld als het mistig of windstil is, wordt houtstook niet toegestaan.
• We lichten jongeren al op jonge leeftijd meer en beter voor over de schadelijke effecten van alcohol en blijven streng handhaven op de leeftijdsgrens van 18 jaar. Reclames voor alcohol worden verboden.
• We werken toe naar een rookvrije generatie. De verkoop van (e-)sigaretten en andere tabaksproducten wordt vergunningplichtig en kan alleen nog in tabakszaken. De prijzen worden substantieel verhoogd.
• Veilige natuurspeelplaatsen worden bereikbaar voor alle kinderen die in een woonwijk wonen.
• In elke wijk wordt ruimte gemaakt voor sportvoorzieningen voor jongeren, zoals openbare voetbal- en basketbalveldjes en skateparken. Op jongerencentra wordt niet langer bezuinigd.
• Sport neemt in onze samenleving een belangrijke plaats in. Het bevordert niet alleen onze fysieke en geestelijke gezondheid, het draagt ook bij aan zelfredzaamheid, zoals bij zwemmen. Sport heeft een maatschappelijke functie en sportverenigingen spelen daarbij een belangrijke rol. Sporten in verenigings verband moet voor iedereen mogelijk zijn. Sportkantines worden gestimuleerd om voornamelijk gezond eten en drinken aan te bieden.
• De overheid draagt zorg voor een goede voorlichting over de gezondheidsrisico’s van het gebruik van softdrugs. Er komen geen nieuwe coffeeshops in de buurt van scholen.
  

Onze idealen

• Groen doet goed. Een leefomgeving met natuur zorgt voor minder stress. Een bezoek aan de natuur vermindert pijn en negatieve emoties en moet dus voor iedereen toegankelijk zijn. Natuur geeft energie en nodigt uit tot bewegen. We gaan woonwijken en steden flink vergroenen.
• Een goede mentale gezondheid begint op school. Tijdens lessen wordt aandacht besteed aan de druk die sociale media kunnen creëren om er op een bepaalde manier uit te zien, bepaalde kleding te dragen of de juiste feestjes te bezoeken. In de lessen wordt ook aandacht besteed aan het verschil tussen een beeld dat op sociale media wordt geschetst versus de werkelijkheid. Er is volop aandacht voor pesten en hier wordt actief tegen opgetreden op bijvoorbeeld scholen, kinderdagverblijven en op sportclubs.
• Er komt een breed plan van aanpak voor psychische gezondheid waarbij naast zorgprofessionals ook het onderwijs, werkgevers- en werknemersorganisaties betrokken worden.
• Een integrale aanpak voor suïcidepreventie (in onderwijs, zorg en op sociaaleconomisch terrein) is nodig om het aantal zelfdodingen terug te dringen.
• Mensen die geestelijke gezondheidszorg nodig hebben, staan soms jarenlang op wachtlijsten en krijgen daardoor niet bijtijds goede hulp. Wachtlijsten en wachttijden in de GGZ dringen we terug door te investeren in genoeg (vergoede) omscholings- en opleidingsmogelijkheden, vermindering van administratieve lasten, en vermindering van kosten door professionals te stimuleren in loondienst te gaan. Tot het zover is zorgen we voor voldoende overbruggingszorg en meer (tijdelijke) opnameplaatsen. De GGZ wordt onderdeel van de zorg in elke buurt.

Onze idealen

• Het eigen risico wordt afgeschaft.
• Het ziekenfonds komt terug met een uitgebreide dekking, ook voor mondzorg, fysiotherapie en (definitieve) anticonceptie. De premie wordt inkomensafhankelijk. Mensen die een particuliere verzekering kunnen betalen moeten zich particulier verzekeren, maar ook daarvan maximeren we de premies. De zorgtoeslag wordt zo overbodig.
• Het zorgstelsel en de bijbehorende vergoedingen van verzekeraars zijn teveel gericht op operatie, behandeling en medicatie. Vergoedingen voor preventie - zoals de diëtist, verslavingszorg en hulp bij stoppen met roken - blijven in het basispakket en worden volledig vergoed. Zorgverzekeraars gaan meer preventiemaatregelen vergoeden: we richten het zorgsysteem beter in op hulp en begeleiding om de eigen gezondheid te versterken.
• We beperken de winst die zorgverzekeraars mogen maken.

Onze idealen

• De afgelopen jaren is het maatschappelijk debat over hulp bij zelfdoding, zoals bij mensen die hun leven als voltooid beschouwen, uitgebreid gevoerd. De Partij voor de Dieren hecht aan zelfbeschikking en vindt dat mensen zelf mogen bepalen wanneer ze sterven, op een waardige manier. Hier moet wel een zeer zorgvuldig traject aan voorafgaan.

De kosten in de zorg kunnen omlaag door de bureaucratie aan te pakken. Door een eind te maken aan de macht en winsten van zorgverzekeraars, door te stoppen met absurde beloningen aan de top en door de professionals van de werkvloer weer aan het roer te zetten.

Onze idealen

• Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we meteen af. Managementlagen worden ingekrompen waar dat kan, en het vrijgekomen budget wordt geïnvesteerd in mensen die zorg verlenen.
• We investeren flink in zorgverleners: ruimte voor (bij)scholing en goede arbeidsvoorwaarden zijn vanzelfsprekend. De salarissen gaan omhoog. Zorgmedewerkers krijgen meer te zeggen over de inhoud van hun werk en werkroosters. Zo wordt het ook voor jongeren aantrekkelijker om een baan in de zorg te kiezen én er ook te blijven. Medisch specialisten komen in loondienst.
• Marktwerking heeft geleid tot geldverspilling, terwijl de financiering van de zorg onder druk staat. Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan en perverse prikkels af te schaffen.
• Er komt meer capaciteit in de zorg. Meer IC-bedden, apparatuur, en vooral meer personeel zorgen voor een algeheel betere zorg en kunnen een eventuele ziekte-uitbraak beter opvangen. We leggen een voorraad cruciale medicijnen en hulpmiddelen aan. Essentiële (hulp)middelen worden voortaan in Europa geproduceerd.
• Regionale ziekenhuizen blijven overeind en worden niet meer opgeslokt door fusies. Zo is goede zorg bereikbaar voor iedereen. Elk streekziekenhuis beschikt over een verloskamer, zodat alle aanstaande ouders tijdig een ziekenhuis kunnen bereiken. Alleen complexe zorg wordt ondergebracht bij gespecialiseerde ziekenhuizen.
• Om veel te hoge medicijnprijzen te voorkomen, wordt de opbouw van medicijnprijzen openbaar en waar mogelijk worden goedkopere, merkloze medicijnen gebruikt. Een monopolie op een medicijn mag geen belemmering vormen voor de toegankelijkheid.
• Zorg vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en zorg voor mensen met een beperking wordt bij voorkeur kleinschalig aangeboden en is in elke gemeente gelijkwaardig: welke zorg je kan ontvangen, mag niet afhangen van de gemeente waarin je woont. Wmo-zorgverleners worden beter ondersteund en betaald.
• Verschillen tussen gemeenten in aanbod en kwaliteit van jeugdhulp zijn onaanvaardbaar. De decentralisatie ging gepaard met onverantwoorde bezuinigingen. We zorgen dat elke gemeente voldoende middelen heeft voor een goed georganiseerde jeugdzorg.
• Wachtlijsten in de jeugdzorg worden actief aangepakt.
• Mantelzorgers worden (financieel) ondersteund en er komt extra aandacht voor het tegengaan van overbelasting van mantelzorgers. Bij de toegang en evaluatie van de zorg wordt meer rekening met mantelzorgers gehouden.
  

Preventie is de basis van een goede gezondheidszorg. Gezonder leven, eten en bewegen spelen een belangrijke rol bij het voorkómen van ziekte en ongemak. Preventieve gezondheidszorg drukt de zorgkosten. Een groene leefomgeving maakt mensen, en met name kinderen, gezonder en gelukkiger. Inzetten op preventie in de gezondheidszorg, zowel beleidsmatig als in de dagelijkse praktijk van huisartsen en ziekenhuizen, levert alleen maar voordeel op.

Preventie is de basis van een goede gezondheidszorg. Gezonder leven, eten en bewegen spelen een belangrijke rol bij het voorkómen van ziekte en ongemak. Preventieve gezondheidszorg drukt de zorgkosten. Een groene leefomgeving maakt mensen, en met name kinderen, gezonder en gelukkiger. Inzetten op preventie in de gezondheidszorg, zowel beleidsmatig als in de dagelijkse praktijk van huisartsen en ziekenhuizen, levert alleen maar voordeel op.

Onze idealen

• Dankzij leefstijlinterventies, waarbij patiënten geadviseerd worden over bijvoorbeeld voeding en beweging, kunnen tussen de 30% en 40% van de diabetes type 2-patiënten naar verwachting medicijnvrij worden en kunnen ook andere ziekten worden voorkomen. We gaan leefstijlinterventies goed toetsen op effectiviteit en er meer aandacht aan geven in de opleiding van artsen en andere zorgverleners.
• Door zorgverzekeraars beperkte budgetten zorgen ervoor dat huisartsen beperkt worden in leefstijlinterventies. Huisartsen moeten leefstijladvies volledig kunnen declareren. Uit angst voor hoge rekeningen blijven mensen weg bij de tandarts, terwijl dat op den duur leidt tot veel duurdere behandelingen. Mondzorg komt weer terug in het basispakket.
• Huisartsenpraktijken blijven voor iedereen goed bereikbaar. We grijpen in wanneer absurde huurprijzen ertoe leiden dat huisartsen verdwijnen uit stadscentra en gewilde wijken.
• Minder patiënten per huisarts geeft de huisarts ruimte om langere consulten in te plannen zodat patiënten echt gehoord kunnen worden. We zorgen dat de normpraktijk (het aantal patiënten) per huisarts wordt verlaagd.
• Vergoeding voor anticonceptiemiddelen komt voor alle leeftijden terug in het basispakket.
• Het hiv-preventiemiddel PrEP wordt toegankelijk en vergoed voor mensen met een hoog risico op hiv-besmetting.
• Sociaal werk wordt voldoende ondersteund door de overheid en meer geïntegreerd in het overige zorgaanbod: waar sociaal werkers psychosociale klachten op tijd herkennen, kunnen ergere problemen voorkomen worden.
• De overheid komt met een campagne om het geven van borstvoeding te stimuleren. De verwachte groeicurves voor baby’s passen we hierop aan, want die zijn nu gebaseerd op kunstvoeding. Werkgevers zorgen voor kolfruimtes en hier komt voldoende toezicht op. Meer onderzoek vindt plaats naar kunstvoeding zonder koemelk. Goede begeleiding en hulp van lactatiedeskundigen zijn daarbij belangrijk en horen in het basispakket.
• Er komt geen vaccinatieplicht, ook geen indirecte. Er komt wel uitgebreide overheidscommunicatie over vaccinatie.
• Jeugdzorg wordt uitgebreid tot 21 jaar. Vanaf 18 jaar wordt deze geleidelijk afgebouwd.
  

Onze idealen

• De fabrieksproductie van voedsel wordt aangepakt: wettelijke normen zorgen ervoor dat we minder zout, suiker en vet eten. Tot die tijd komt er een verbod op promotie van deze producten.
• Kindermarketing voor producten met te veel suiker, zout of vet wordt verboden: geen reclame voor (en óp) snoep en fastfood die gericht is op kinderen onder 12 jaar. Hierbij hebben we ook aandacht voor nieuwe vormen van marketing, zoals via influencers en vlogs.
• We beperken het aantal nieuwe vestigingen van fastfoodketens en snackbars. In elk geval in de nabijheid van scholen worden deze niet meer geopend.
• Ongezond eten wordt hoger belast bij de fabrikant, bijvoorbeeld door een suikertaks. In andere landen zorgde dit er al voor dat fabrikanten minder suiker in hun frisdranken toevoegden.
• Het huidige preventieakkoord is een convenant waaraan de voedingsindustrie heeft meegeschreven, met als gevolg dat er te weinig verandert. We ontwerpen een preventieakkoord dat de gezondheid van mensen vooropstelt, niet de belangen van de voedingsindustrie.
• Door geen btw meer te heffen op (biologische) groente en fruit maken we gezond eten weer betaalbaar en aantrekkelijker.
• Misleidende voedingskeurmerken worden afgeschaft.
• Kinderen die thuis om welke reden ook geen ontbijt krijgen, kunnen op school, de voorschoolse opvang of het kinderdagverblijf gezond ontbijten. Daar worden ook uitsluitend gezonde tussendoortjes gegeven, zoals groente en fruit, en geen suikerrijke dranken geschonken.
• Biologisch, lokaal geteeld schoolfruit en verse (warme) lunches nemen de plek in van frisdrankmachines en snoepautomaten.
• Er wordt ruimte gemaakt voor buurtmoestuinen. Zo brengen we mensen weer rechtstreeks in contact met voedsel, buurtgenoten en de natuur.
• Niet de best betalende multinational, maar gezonde producten krijgen een prominente plek in het supermarktschap.
  

Onze idealen

• Het aantal dieren in de vee-industrie gaat met minstens 75% omlaag. Diertransporten mogen maximaal twee uur duren om het risico op het ontstaan en verspreiden van zoönosen zo klein mogelijk te maken.
• Dieren die diep in de bossen leven komen door massale ontbossing plots in aanraking met mensen, waarbij onbekende ziekten overgedragen kunnen worden. Nederland stopt met het importeren van producten waar grootschalige ontbossing voor wordt gepleegd.
• De verandering van het klimaat en de biodiversiteitscrisis brengen de wereld uit balans. Zoönosen en de snelle verspreiding daarvan zijn één van de vele symptomen. Door het veranderende klimaat verspreiden exotische ziektes zich ook via bijvoorbeeld insecten sneller over de wereld. In het belang van onze eigen gezondheid zetten we alles op alles om de opwarming van de Aarde te beperken tot maximaal 1,5 graad celcius, en stoppen we de verwoesting van de natuur.
• Ook dieren uit het wild kunnen onbekende ziekten bij zich dragen. Nederland is een spil in de handel in exotische dieren. De aanpak van deze malafide handel op bijvoorbeeld Schiphol en in de Rotterdamse haven krijgt prioriteit.
• Nederland deelt internationaal actief kennis om de preventie- en zorginfrastructuur wereldwijd te verbeteren.
• Er komt voldoende capaciteit en expertise bij de ministeries van Volksgezondheid en Landbouw op het dossier zoönosen.
  

De Partij voor de Dieren is tegen de coronapas (coronatoegangsbewijs/coronapaspoort/vaccinatiepaspoort). Iedereen heeft het recht om zelf te bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt. Dit mag er niet voor zorgen dat je de toegang tot bepaalde voorzieningen wordt ontzegd. De Partij voor de Dieren is tegen een dergelijke indirecte vaccinatieplicht. Bovendien, wanneer mensen verplicht worden medische informatie te delen is dat een inbreuk op hun privacy. Daarnaast veroorzaakt de coronapas tweedeling in de maatschappij. En hoewel vaccinatie een grote mate van bescherming biedt tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname, biedt het geen zekerheid dat het coronavirus zich niet meer verspreidt. De Partij voor de dieren zal dan ook de uitbreiding van de coronapas, bijvoorbeeld in de vorm van 2G, niet steunen.

Het kabinet wist dat groepen in grote steden oververtegenwoordigd zijn in de groep ongevaccineerden, maar heeft die mensen niet kunnen bereiken in een taal die ze begrijpen. Daardoor is een deel van de mensen niet in staat geweest een weloverwogen keuze te maken. Het kabinet heeft het werk hier gewoon niet goed gedaan en zet nu – tegen eerdere beloftes in – de coronapas in als paardenmiddel. Dat is niet de oplossing en ondermijnt het vertrouwen in het coronabeleid en de vaccinatiebereidheid. Wat de Partij voor de Dieren betreft zet het kabinet extra in op het bereiken van iedereen met juiste informatie over vaccins.

Meer informatie:

• Motie over niet invoeren van het verplichte coronatoegangsbewijs
• Bijdrage Van Esch aan coronadebat (16 september 2021)
• Bijdrage Van Esch aan coronadebat (16 november 2021)