Kamer­vragen aan de ministers van LNV, VWS en VROM over varkenspest die door de lucht wordt verspreid

Indiendatum: feb. 2008
Antwoorddatum: 12 mrt. 2008

1
Kent u het bericht ‘varkenspest via lucht verspreid’?

Ja.

2
Hoe beoordeelt u het risico dat ziekten als varkenspest zich via de lucht kunnen verspreiden in relatie tot grote concentraties van varkensbedrijven?

5
Vormt het onderzoek voor u reden tot het treffen van aanvullende maatregelen om de verspreiding van dierziekten tegen te gaan? Zo ja, welke en binnen welke termijn?
Zo neen, waarom niet?

6
Vormt een beleid waarin clusters van intensieve veehouderijbedrijven worden ontmanteld onderdeel van bovengenoemde aanvullende maatregelen? Zo ja, op welke wijze en binnen welke termijn? Zo neen, waarom niet?

Bij het ontwikkelen van een bestrijdingsstrategie wordt gebruikgemaakt van model¬studies.

In de modelstudie die is gebruikt voor beleidsontwikkeling aangaande klassieke varkens¬pest (KVP) is rekening gehouden met de verspreiding van het KVP-virus binnen 1 kilometer van een besmet bedrijf door andere oorzaken dan diertransport, zoals verspreiding via de lucht.

Dat het virus zich via de lucht over korte afstand zou kunnen verplaatsen werd al langer vermoed. Het door u geciteerde onderzoek toont aan dat een verondersteld mechanisme inderdaad een rol kan spelen. Aangezien met dit mechanisme al rekening is gehouden bij de beleidsvorming rondom KVP is aanpassing van het huidige beleid niet nodig.

3
Hoe taxeert u de veiligheid van omwonenden van clusters van varkensbedrijven, nu de onderzoekers ook proeven voorbereiden met het oog op de verspreiding door de lucht van andere dierziekten zoals vogelpest, die mogelijk ook gevaar voor de mens kunnen opleveren?

Elk virus en elke dierziekte gedraagt zich anders. Van sommige dierziekten is bekend dat ze zich kunnen verplaatsen via de lucht (bijvoorbeeld mond-en-klauwzeer). Van andere is bekend dat ze zich juist niet via de lucht kunnen verplaatsen. Voor de veiligheid van omwonenden zijn in dit kader alleen de zoönosen (ziekten die voor zowel mens als dier gevaarlijk zijn) van belang.
In het vervolg van mijn antwoord zal ik hier verder op ingaan.

4
Kunt u aangeven in hoeverre virussen de luchtwassersystemen zoals op dit moment gehanteerd in de intensieve veehouderij kunnen passeren? Kunt u aangeven welke maatregelen nu al worden getroffen om verspreiding van dierziekten via de lucht tegen te gaan?

Op het veehouderijbedrijf kan de ingaande lucht en de uitgaande lucht behandeld worden. Het behandelen van de ingaande lucht - om de insleep van een dierziekte op een bedrijf te voorkomen - vindt in Nederland op enkele bedrijven plaats. Deze bedrijven - de zogenaamde “specific pathogen free” bedrijven - passen een absoluut filter toe. Zo’n filter haalt alle deeltjes uit de lucht. Het is nog niet duidelijk of zo’n absoluut filter ook toe¬gepast kan worden voor het behandelen van uitgaande lucht. Het is voor zover ik weet niet bekend of het behandelen van de uitgaande lucht met een (gecombineerd) lucht¬wassysteem effectief is om de verspreiding van virussen te voorkomen. Wel is bekend dat een groot deel van de ziektekiemen meereist op stofdeeltjes die door huidige gecombi¬neerde luchtwassystemen deels weggevangen worden. De preventie van de verspreiding van dierziekten is, los van de transmissieroute, allereerst gericht op het voorkomen van de introductie en vroege detectie. Na detectie van zoönotische dierziekten wordt samen¬gewerkt met de GGD om risico’s voor veehouders en omwonenden zoveel mogelijk te beperken.

7
Bent u bereid de uitkomsten mee te nemen in de discussie en het te ontwikkelen beleid ten aanzien van Landbouw Ontwikkelingsgebieden (LOG’s), varkensclusters, concentraties van intensieve bedrijven en in uw standpunten ten aanzien van de megabedrijven? Zo ja, op welke termijn en wijze? Zo neen, waarom niet?

Als resultaten van nieuw onderzoek aanleiding geeft tot aanpassing van beleid zal ik dit doen. Zoals eerder gezegd, geeft dit onderzoek geen reden om bestaand beleid aan te passen.

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,


G. Verburg