Vragen Akerboom over de lande­lijke vrij­stel­lings­lijst

Indiendatum: 28 sep. 2023
Antwoorddatum: 15 feb. 2024

Vragen van het lid Akerboom (PvdD) aan de Minister voor Natuur en Stikstof over de landelijke vrijstellingslijst (ingezonden 28 september 2023).

Antwoord van Minister Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) (ontvangen 15 februari 2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 315.

Vraag 1

Is het juist dat een landelijke vrijstelling voor het vangen en doden van een soort uitsluitend kan worden verleend wanneer de gunstige staat van instandhouding van desbetreffende soort niet in het geding is?

Antwoord 1

Een van de criteria waaraan de landelijke vrijstelling voor schadebestrijding dient te voldoen, is dat geen afbreuk wordt gedaan aan het streven de populaties van de betrokken soort in hun natuurlijke verspreidingsgebied in een gunstige staat van instandhouding te laten voortbestaan.

Vraag 2

Is het juist dat er voor u niet langer een rechtsgrond bestaat voor een bestaande landelijke vrijstelling voor het vangen en doden van een soort, wanneer de staat van instandhouding van desbetreffende soort in het geding is gekomen?

Antwoord 2

Voor soorten die worden vrijgesteld vanwege schadebestrijding geldt dat er geen afbreuk mag worden gedaan aan het streven de populaties van de betrokken soort in hun natuurlijke verspreidingsgebied in een gunstige staat van instandhouding te laten voortbestaan, zoals in het antwoord op vraag 1 is aangegeven. Dit betekent niet dat voor de bestaande landelijke vrijstellingen per definitie geen rechtsgrond meer bestaat wanneer de staat van instandhouding van een vrijgestelde soort in het geding is gekomen, maar wel dat een nieuwe landelijke vrijstelling voor die soort niet meer kan worden ingevoerd.

Vraag 3

Is het juist dat dat de gunstige staat van instandhouding van het konijn en de haas in het geding is?

Antwoord 3

Zoals ik uw Kamer heb geïnformeerd (Kamerstuk 33 576, nr. 267), bevinden het konijn en de haas zich landelijk niet in een gunstige staat van instandhouding.

Vraag 4 en 5

Zo nee, kunt u dit toelichten? Zo ja, wat is de wettelijke basis voor uw besluit om de landelijke vrijstelling vooralsnog in stand te laten, terwijl de gunstige staat van instandhouding in het geding is?

Klopt het dat u momenteel het faunabeheerbeleid aan het herzien bent?

Antwoord 4 en 5

Zoals ik aan uw Kamer heb laten weten (Kamerstuk 36 200 XIV, nr. 120) heb ik besloten een traject op te starten om het huidige systeem van faunabeheer tegen het licht te houden, om te komen tot een toekomstbestendig stelsel. Met deze stelselwijziging streef ik naar een begrijpelijk stelsel met duidelijk perspectief voor het faunabeheer op de lange termijn. Faunabeheer is immers nodig voor het beheer van de natuur en het voorkomen van schade, mits de staat van instandhouding in acht wordt genomen.

Op 17 oktober heeft uw Kamer een motie aangenomen waarin u de regering verzoekt om per direct die soorten die in hun voortbestaan worden bedreigd van de landelijke vrijstellingslijst af te halen.[1] Ik ben met provincies en betrokken belangenorganisaties in gesprek over hoe invulling aan deze motie te geven. Ik hecht belang aan zorgvuldige afstemming hierover. Ik zal uw Kamer hier zo spoedig mogelijk over informeren.

Vraag 6

Zo ja, wat houdt die herziening in? Wat overweegt u te veranderen en met welk doel? Met welke organisaties bent u hierover precies in gesprek? Wanneer verwacht u uw vorderingen en/of conclusies te kunnen delen met de Kamer?

Antwoord 6

De voorgenomen herziening richt zich op obstakels die de uitvoering van het faunabeleid belemmeren, op de complexiteit en de verwevenheid van de verschillende regimes binnen de Omgevingswet, voorheen Wet natuurbescherming en op het verbeteren van de informatievoorziening. Het doel is te komen tot een begrijpelijk systeem waarin soortbescherming voldoende is gewaarborgd; dat voldoet aan internationale regelgeving; dat voor alle partijen uitvoerbaar is en waarin rollen en verantwoordelijkheden helder gedefinieerd zijn. Ik zal eerst, samen met de provincies, de situatie en de knelpunten zorgvuldig in kaart brengen. In de loop van 2024 verwacht ik in beeld te hebben welke oplossingsrichtingen wenselijk en mogelijk zijn. Alle relevante stakeholders, waaronder landbouworganisaties, jagersverenigingen, dierenwelzijnsorganisaties, terreinbeherende organisaties en kennisorganisaties zijn vanaf het begin bij dit proces betrokken geweest. Ik verwacht in het eerste kwartaal van 2024 uw Kamer nader te kunnen informeren over het voorgenomen proces.

Vraag 7

Kunt u aangeven hoe de tellingen van soorten op rijksgronden, die op basis van de wildlijst, de landelijke vrijstellingslijst en mogelijke andere ontheffingen mogen worden geschoten, plaatvinden? Wie doen deze tellingen en hoe worden deze geverifieerd?

Antwoord 7

Zoals ik heb aangegeven (Kamerstuk 36 200 XIV, nr. 120), zijn de data die worden gebruikt voor het bepalen van de staat van instandhouding van de wildlijstsoorten en soorten op de landelijke vrijstellingslijst afkomstig van tellingen uit het Netwerk Ecologische Monitoring (hierna: NEM). In samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (hierna: CBS) zijn er in het NEM telprotocollen voor soorten ontwikkeld en wordt de data afkomstig uit deze telprotocollen door het CBS gevalideerd. Deze validatie waarborgt de betrouwbaarheid van de data die afkomstig is van het NEM. De data zijn van daardoor van zodanige kwaliteit dat er betrouwbare landelijke trends uit gemaakt kunnen worden. Deze tellingen worden gedaan door de Zoogdiervereniging en Sovon.

Vraag 8

Hoe ziet u de rol van grote predatoren in het jachtbeleid om tot een toekomstbestendig stelsel te komen? Deelt u de mening dat de rol van grote predatoren, zoals de wolf, dient te worden meegenomen in het faunabeheerbeleid, omdat deze een essentiële rol spelen in natuurlijk beheer? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 8

Predatoren spelen een belangrijke rol in de natuur door het reguleren van het aantal prooidieren. Zoals ik in de beantwoording van vraag 6 heb aangegeven, richt het toekomstig stelsel van jacht en faunabeheer zich op obstakels die de uitvoering van het faunabeleid belemmeren, op de complexiteit en de verwevenheid van de verschillende regimes binnen de Wet natuurbescherming en op het verbeteren van de informatievoorziening. Op 17 oktober heeft uw Kamer een motie aangenomen waarin u de regering verzoekt om de essentiële rol van grote predatoren voor het functioneren van het ecosysteem mee te nemen in het toekomstbestendig maken van het natuurbeleid.[2] Grote predatoren worden als zodanig meegenomen in de herziening van het faunabeleid. Tevens zal ik de provincies vragen de essentiële rol van grote predatoren voor het functioneren van het ecosysteem mee te nemen in hun natuurbeleid.

[1] Kamerstuk 36 410 XIV, nr. 9.
[2] Kamerstuk 36 410 XIV, nr. 8.