Vragen Akerboom over de aangifte van de dochter van een vermoorde mensen­rech­ten­ac­tivist tegen FMO

Indiendatum: 26 jan. 2023

Vragen van het lid Akerboom (PvdD) aan de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over de aangifte van de dochter van een vermoorde mensenrechtenactivist tegen FMO

1. Kunt u zich de Kamervragen van de leden Teunissen en van Raan herinneren over het door FMO gefinancierde Hondurese bedrijf dat werd veroordeeld voor een moordcomplot? [1]
2. Kunt u een update geven over hoe het nu staat met de ontwikkelingen in deze zaak?
3. Kunt u bevestigen dat de dochter van wijlen Berta Cáceres, de mensenrechtenactivist die vermoord is in opdracht van DESA om haar verzet tegen de waterkrachtcentrale, op 27 juni strafrechtelijke aangifte heeft gedaan tegen FMO?
4. Klopt het dat the Intercept een reconstructie heeft gemaakt van hoe een groot deel van de gelden die FMO ter beschikking stelde voor de ontwikkeling van de waterkrachtcentrale door het Hondurese bedrijf DESA zijn verduisterd? Wat is uw reactie op het artikel? [2]
5. Hoe is het mogelijk dat een grotendeels publieke bank het monitoringsproces van haar investeringen zodanig niet op orde blijkt te hebben dat FMO-geld mogelijk terecht is gekomen bij huurmoordenaars? Heeft u hier contact met FMO over gehad?
6. Heeft FMO u op enig moment op de hoogte gesteld van de ongeregeldheden rondom het beheer van de gelden die genoemd worden in het artikel van de Intercept? Zo ja, wanneer en wat heeft u (toen) gedaan? Zo nee, waarom niet?
7. Wat doet FMO normaal gesproken om te verifiëren of haar geld op de juiste plek terecht komt? Is het gebruikelijke goedkeurings- en betalingproces van FMO in de Agua Zarca-zaak gevolgd of is daar in dit geval vanaf geweken?
8. Kunt u zich herinneren dat u in antwoord op eerdere Kamervragen [1] stelde dat niet te voorzien was dat DESA zich schuldig zou maken aan een misdaad als de moord op Berta Cacares? Klopt het dat FMO tussen 2013 en 2016 herhaaldelijk is ingelicht over intimidatie, bedreigingen en spionage van de lokale bevolking door mensen met een militaire achtergrond, zoals de CEO van DESA?
9. Hoe vallen deze waarschuwingen te rijmen met de opvatting van FMO dat een door DESA georganiseerde moord op Berta Caceres en/of andere inheemse Rio Blanco-bewoners niet was te voorzien?
10. Bent u sinds uw antwoorden op de Kamervragen van december 2021 omtrent Agua Zarca, bijvoorbeeld naar aanleiding van de strafbepaling van David Castillo in juni 2022, de Gualcargue fraudezaak, of het artikel in de Intercept nog in contact geweest met de Nederlandse ambassade in Costa Rica? Zo ja, wat heeft u met de ambassade besproken met betrekking tot deze zaak?
11. Wat heeft u tot nu toe gedaan om er voor te zorgen dat er transparantie is over de Agua Zarca case? Op welke manier heeft u FMO wel of niet aangespoord de relevante documenten te delen?
12. Kunt u uitleggen waarom u in uw beantwoording van 17 december 2021 op een groot deel van de vragen over de rol van het ministerie geen antwoord heeft gegeven vanwege de lopende civiele procedure, terwijl het ministerie hier zelf geen procespartij bij is? Kunt u uitleggen waarom u geen uitspraken kon doen over de financiële constructie in het Agua Zarca project vanwege deze civiele procedure, terwijl u geen procespartij bent bij die procedure?
13. Kunt u zich herinneren dat u in uw beantwoording van Kamervragen van 17 december 2021 stelde dat nog niet vaststaat of FMO fouten heeft gemaakt in de monitoring van geldstromen en u hier geen uitspraken over kan doen gezien de civiele procedure? Klopt het dat het juist een kerntaak van het Ministerie van Buitenlandse Zaken is om FMO te monitoren, corrigeren en in te grijpen wanneer er (vermoedens van) ernstige gebreken bestaan en niet die van een rechter? Zo ja, waarom zou u dan niet kunnen antwoorden op vragen over de uitvoering van een kerntaak van uw ministerie?
14. Bent u gezien het voorgaande alsnog bereid de vragen te beantwoorden?
15. Is de minister het ermee eens dat zowel de nabestaanden van Berta Caceres alswel het Nederlandse publiek – van wie het belastinggeld in dit project is geïnvesteerd – zouden moeten weten wat er met dit geld gebeurd is?
16. Wat is de functie van het in oktober geopende FMO kantoor in Costa Rica en in hoeverre zal FMO zich via dit kantoor bezighouden met eventuele klachten en zorgen van getroffen gemeenschappen?
17. Klopt het dat in een interview met Michael Jongeneel (CEO van FMO) in het Financieel Dagblad van 20 september jl. wordt gesteld dat FMO projecten in Honduras zal blijven financieren? Op basis van welke lessen uit het Agua Zarca-project is FMO tot deze beslissing gekomen?
18. Wat heeft u gedaan sinds de moord op Berta Caceres om te garanderen dat FMO haar praktijken structureel verbetert? Welke waarborgen zijn er om ervoor te zorgen dat mensenrechtenschendingen en criminele activiteiten in relatie tot door FMO gefinancierde projecten nooit meer kunnen plaatsvinden?

[1] 2021Z22120
[2] The International Money Trail Preceding Berta Cáceres’s Murder (theintercept.com)