Inbreng Verslag Wijziging Mest­stof­fenwet (herin­voering compar­ti­men­tering)

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met belangstelling kennis genomen van de wetswijziging die de compartimentering van dierrechten weer invoert en zijn blij dat de mede door haar ingediende en aangenomen motie hiermee wordt uitgevoerd. De Partij voor de Dieren ziet compartimentering als een van instrumenten die nodig zijn om de milieudruk van de intensieve veehouderij in de concentratiegebieden naar beneden te brengen. Of de nu voorgestelde hercompartimentering voldoende soelaas zal bieden, is echter zeer de vraag.

De Partij voor de Dieren wil dan ook flink een aantal vragen stellen.

De concentratiegebieden kampen met grote milieuproblemen als gevolg van de intensieve veehouderij. De dierrechten reguleren echter alleen de productie van kippen- en varkensmest. In beide concentratiegebieden bevinden zich ook onder andere melkveebedrijven. In welke mate dragen deze andere vormen van veehouderij, waaronder de melkgeitenbedrijven, bij aan het mestoverschot in beide gebieden? Deelt de regering de mening dat het voor de hand zou liggen om ook de productie van bijvoorbeeld geitenmest aan banden te leggen? Is zij bereid om de dierrechten uit te breiden om ook deze mestproductie te kunnen reguleren? Zo neen, waarom niet, en op welke wijze is hier dan sprake van een gelijk speelveld?

Kan de regering inzicht geven in de aantallen landbouwhuisdieren die nu gehouden worden in beide concentratiegebieden, en van de aantallen dierrechten die binnen deze gebieden aanwezig zijn? Welke dierrechten worden momenteel veel verhandeld, en is er nu al een verschuiving van de dierrechten weg van de concentratiegebieden zichtbaar, of enige andere trend? Zo ja, kan de regering inzicht geven in de nieuwe bestemmingen van deze dierrechten? Is het denkbaar dat een nieuw concentratiegebied het gevolg zal zijn van deze wetswijziging?

Graag krijgen de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren meer inzicht in de effecten van de dierrechten op de te behalen milieudoelen. Kan de regering inzicht geven in de totaalomvang van de dierrechten vanaf het moment dat deze in het leven zijn geroepen tot op de dag van vandaag, inclusief de fluctuaties en de feitelijke benutting van de rechten, dus in hoeverre er ook daadwerkelijk dieren op basis van die rechten werden gehouden, en tevens hoeveel dierrechten in het bezit zijn van banken en andere financiële instellingen?

De minister van LNV schreef op 7 mei in een opinieartikel in het NRC dat geen ongebreidelde groei van de veehouderij plaatsvindt. De Partij voor de Dieren zou, mede in het licht van de milieudruk vanuit de veehouderij, graag zien dat dat waar is. De PvdD-fractie heeft hier echter ernstige twijfels over. Zo vraagt de Partij voor de Dieren zich af op welke wijze dan beleidsmatig geregelde plafonds van aantallen bedrijfsmatig gehouden dieren zouden gelden voor geiten, schapen, kalveren, nertsen, vissen, paarden, eenden, konijnen, kalkoenen, waterbuffels, herten, kamelen en struisvogels. Kan de minister dit nader toelichten?

Kan de minister zeggen of er de afgelopen tien jaar ontheffingen van de Meststoffenwet zijn verleend? Zo ja, kan zij uiteenzetten op welke gronden dat is gebeurd, waar de ontheffingen toe dienden en wat deze ontheffingen hebben betekend voor het aantal dieren dat een bedrijf met ontheffing mocht houden afgezet tegen het aantal dat zonder ontheffing het geval zou zijn geweest?

Kan de regering voor beide concentratiegebieden aangeven wat de geproduceerde mestoverschotten zijn, zowel in kilogram fosfaat als in kilogram stikstof? Hoeveel dierrechten zijn er in beide concentratiegebieden ´teveel´ in de zin dat zij verantwoordelijk zijn voor het geproduceerde overschot? Hoeveel zou het uit de markt halen van deze overtallige dierrechten kosten? Kan de regering inzicht verschaffen in hoe de huidige mestproductie zich verhoudt tot de productie in 2002, dus in hoeverre Nederland zich aan de afspraak met de Europese Commissie verhoudt om het niveau van 2002 niet te overschrijden?

Kan de regering inzicht geven in de mate waarin er aan (internationale) normen voor fosfaat en stikstof voldaan wordt in de concentratiegebieden, zoals de 50 mg/l norm voor KRW grondwatergebieden? Waar vinden overschrijdingen plaats, en in welke mate? Welke gevolgen brengen deze overschrijdingen mee voor natuur en milieu? Deelt de regering de mening dat minder mestproductie en een en duurzamer gebruik van de mest noodzakelijk is voor onder andere schone drinkwatervoorraden en een gezonde milieutoestand? Wanneer zal er aan de norm voor veilig drinkwater voldaan worden? Op welke wijze is het behalen van dit doel te bespoedigen, en welke plannen worden daar momenteel voor ontwikkeld?

Deelt de regering de mening dat het uit de markt halen van dierrechten kan bijdragen aan het halen van de (internationaal) gestelde normen voor vermesting van het grond- en oppervlaktewater, en aan het halen van de ambitie van de regering om in 2015 evenwichtsbemesting toe te passen? Zo ja, is zij bereid een substantieel aandeel van de dierrechten uit de markt te halen, te beginnen in de concentratiegebieden? Zo neen, waarom niet?

Er is volgens de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren een trend dat Nederlandse varkenshouders de focus verleggen naar de uitvoer naar het buitenland van levende varkens en biggen, deelt de regering die analyse? Is het waar dat varkenshouders zich meer en meer gaan toeleggen op het fokken van biggen, waarbij deze biggen in het buitenland worden afgemest? In welke omvang treedt dit op? Is het waar dat langs die weg het aantal varkens binnen de dierrechtensystematiek toch fors kan groeien? Zo ja, waarom is dat het geval en is dat wat de regering beoogde met het dierrechtenstelsel? Zo neen, waarom niet? Kan de regering inzicht geven in de aantallen dieren die er méér gehouden dan de dierrechten toelaten? Zo neen, op welke wijze is dan vast te stellen dat beleidsdoelen worden gerealiseerd?

Het AID jaarverslag 2008 meldt dat bij 74 van de 108 gecontroleerde bedrijven meer dieren zijn gehouden dan de dierrechten toelaten. Kan de minister bevestigen dat een groot aantal bedrijven de mestwetgeving overtreedt? Zo neen, welke conclusie zou zij verbinden aan deze verontrustende cijfers? Kan de minister een overzicht naar de Kamer sturen waarin duidelijk wordt in welke gemeenten deze 74 bedrijven zich bevinden en welke diersoorten zijn houden?

Welke sancties hebben de overtreders hiervoor opgelegd gekregen, en welke sancties zijn hiervoor mogelijk? Is de mate van overtreding aanleiding geweest om naast frequenter te controleren, ook strengere sancties op te leggen om de kans op herhaling te voorkomen? Zo neen, waarom niet?

Zijn er over 2009 al cijfers bekend van het aantal overtredingen waarbij meer dieren werden gehouden dan toegestaan? Zo neen, wanneer worden deze cijfers bekend? Zo ja, is de minister bereid deze gegevens, waarbij ook de gemeente en de diersoort vermeld worden, toe te zenden aan de Kamer?

De Partij voor de Dieren krijgt graag inzicht in de 10 zwaarst beboete overtredingen waarbij zij wil weten wat de aard van de overtreding was, en welke boete en/of maatregel is opgelegd om de overtreding ongedaan en/of bestraft te krijgen. Kan de minister deze gegevens aan de Kamer doen toekomen?

Kan de minister aangeven welke conclusies door de AID aan de vastgestelde overtredingen verbonden voor toekomstige controles? Uit welke documenten blijkt dit?

Kan de regering aangeven hoeveel veehouders in 2010 gesanctioneerd zijn omdat zij meer dieren hadden dan hun dierrechten toestonden? Hoe, en hoe vaak, wordt hierop gecontroleerd?

Het ligt in de rede om te veronderstellen dat er in 2015 geen sprake is van evenwicht op de mestmarkt, zo geven ook experts aan. Sterker nog, met het vervallen van de melkquota in 2015 is de verwachting dat het mestoverschot alleen maar groter zal worden. Vanuit milieuoogpunt, maar ook gezien de doelen en normen waar Nederland zich aan heeft gecommitteerd is regulering van de mestproductie dan ook nodig. Dierrechten kunnen deze rol vervullen. Het is volgens de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren van belang ondernemers ook tijdig te laten weten waar ze aan toe zijn zodat zij kunnen inspelen op deze veranderingen.

Handhaving van de dierrechtensystematiek is naar alle waarschijnlijkheid onontkoombaar om de milieudruk, ook in relatie tot andere problemen die voortvloeien uit de veehouderij, binnen de (afgesproken) perken te houden. Nu dat steeds duidelijker begint te worden, vindt de Partij voor de Dieren dat de regering eerlijk moet zijn richting de veehouderij, en zo snel mogelijk moet aankondigen dat het opheffen van dierrechten per 2015 van de baan zal zijn. Is de regering daartoe bereid?

Welke overschotten aan fosfaat en stikstof verwacht de regering in 2015? Is zij bereid met een nota van wijziging bij het voorliggende voorstel de vervaltermijn van de dierrechten uit de meststoffenwet te halen? Zo neen, waarom niet en op welke wijze wil zij de mestproductie na 2015 gaan reguleren? Kan de regering tevens meer inzicht geven in de aangekondigde aanvullende maatregelen op het gebied van mest? Wanneer wordt dit voorzien, en is er al iets bekend over de inhoud van de maatregelen?