Eén eed volstaat op 30 april

De Kamerleden van de Partij voor de Dieren zullen op 30 april geen eed afleggen bij de inhuldiging van de nieuwe koning, die plaatsvindt tijdens een gezamenlijke vergadering van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal. De parlementsleden van de Partij voor de Dieren achten de eed die zij hebben afgelegd bij de ambtsaanvaarding toereikend. Marianne Thieme, Esther Ouwehand en Niko Koffeman zullen de nieuwe koning feliciteren met zijn inhuldiging en hem een in alle opzichten voorbeeldige toekomst wensen. De parlementariërs zullen niet aanwezig zijn bij het bal met diner dat 's avonds georganiseerd wordt.

De troonswisseling is een betekenisvolle gebeurtenis in de parlementaire democratie en de Kamerleden van de Partij voor de Dieren zijn gekozen om het volk daarbij te vertegenwoordigen. De eed die wordt afgelegd door de koning is een belangrijk en onmisbaar onderdeel van de inhuldiging. De eed die van Kamerleden gevraagd wordt, is dat niet. De minister-president noemde die eed in antwoord op Kamervragen van D66 “zonder juridische betekenis” en gaf ook aan dat het niet verplicht is de eed af te leggen. Kamerleden hebben al een eed afgelegd bij hun ambtsaanvaarding en de Partij voor de Dieren vindt dat toereikend.

Staatsrechtgeleerden vinden dat het afleggen van een tweede eed onwenselijk is, omdat die tweede eed de vrijheid van handelen van een Kamerlid zou kunnen beperken. In 1983 is zelfs de Grondwet gewijzigd om de verplichte eed voor Kamerleden bij een troonswisseling te schrappen. Dat betekent dus dat meer dan twee-derde van de Tweede en Eerste Kamer het erover eens was die verplichting te schrappen. Toen de verplichte eed nog wel bestond, legde bijvoorbeeld Abraham Kuyper in 1898 de eed niet af bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Dat vormde geen beletsel voor zijn verdere functioneren. In 1901 werd hij minister-president. In 1980 bij de inhuldiging van Koningin Beatrix legden 14 Kamerleden de eed niet af. Zoals bij de komende inhuldiging geen eed zal worden afgelegd door de leden van het kabinet (die naar verwachting allemaal wel aanwezig zullen zijn), zullen ook de Kamerleden van de Partij voor de Dieren en van een aantal andere fracties wel aanwezig zijn, maar niet de eed afleggen.

Opinieartikel Marianne Thieme, Esther Ouwehand en Niko Koffeman ‘Eén eed volstaat op 30 april’, verschenen op 19 maart in de Volkskrant.

Uitzending Pauw en Witteman waarbij Marianne Thieme toelichtte waarom zij de eed niet zal afleggen tijdens de inhuldiging.

Opiniestuk 'Kamerleden, weiger de nep-eed en kom vooral' van advocaat Peter Nicolaï.

Opinieartikel 'Kamerleden hoeven geen eed af te leggen' van Ruud Koole, hoogleraar politieke wetenschappen in Leiden.