Markt­werking bij de overheid

Een goed functionerende overheid is open, transparant en toegankelijk en biedt gelijke kansen voor iedereen. Zij ontwerpt en controleert wetgeving en geeft zelf het goede voorbeeld bij de naleving daarvan. Daarnaast is zij beheerder van maatschappelijke voorzieningen die essentieel zijn voor een goed functionerende samenleving.
Een nadrukkelijke scheiding van kerk en staat zorgt ervoor dat levensbeschouwelijke overtuigingen niet van overheidswege worden opgelegd.

De afgelopen jaren zijn kerntaken van de overheid uit handen gegeven aan de markt. Delen van het onderwijs, de zorg, de huisvesting, de energievoorziening en het openbaar vervoer zijn overgelaten aan zelfstandige bestuursorganen en private partijen. Daardoor is de afstand tussen de beleidsmaker en de uitvoerder steeds groter geworden en is de menselijke maat in zorg- en onderwijsinstellingen zoekgeraakt.

Ondanks het streven naar verminderde bureaucratie heeft dit in de praktijk geleid tot een toename van de controle-, verantwoordings- en toezichtbureaucratie. De stelling dat de markt efficiënter werkt dan de overheid blijkt in de praktijk dan ook vaak niet te kloppen. De Partij voor de Dieren vindt dat commerciële motieven geen rol mogen spelen bij publieke diensten die voor iedereen toegankelijk moeten zijn.

Er is een fundamentele herbezinning nodig op de verhouding tussen overheid, markt en toezicht. Hierbij moeten we ons realiseren dat de overheid geen bedrijf is. Niet de cijfers, maar zorgvuldigheid, zeggenschap, dienstbaarheid, transparantie en effectiviteit moeten centraal staan in de publieke sector. We hebben een actieve overheid nodig die de publieke zeggenschap herstelt over taken als zorg, onderwijs en huisvesting. Tegelijkertijd moet de overheid ook selectief zijn en ruimte aan mensen geven om zelf actief te zijn.