Inbreng Wet tijde­lijke soli­da­ri­teits­bij­drage

Aanleiding
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Wet tijdelijke solidariteitsbijdrage. Zij erkennen de noodzaak van het heffen van een solidariteitsbijdrage, en zo de fossiele industrie hun steentje te laten bijdragen in de crises waar zij zelf aan heeft bijgedragen. Wat de leden van de PvdD-fractie betreft was aan de fossiele industrie al veel eerder een solidariteitsheffing opgelegd. Zij zijn echter van mening dat een incidentele solidariteitsbijdrage niet voldoende is. De klimaatcrisis is inmiddels namelijk structureel en het ergste lijden moet nog komen. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn van mening dat er een structurele kostprijsverhogende heffing moet komen, die vervuiling voorkomt, in plaats van achteraf belast.

Vormgeving
Dit tijdelijke wetsvoorstel is bedoeld om het overschot aan winsten van fossiele bedrijven, naar aanleiding van “onvoorziene omstandigheden” te belasten door middel van een heffing. De opbrengst van deze heffing zou onder andere bestemd zijn voor het ondersteunen van huishoudens. Wat bedoelt de minister met “onvoorziene omstandigheden”?
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie willen de minister erop wijzen dat een stijging van de prijzen helemaal niet als een verrassing had moeten komen. Ten eerste is dit hoe een markt werkt. Ten tweede was het juist de bedoeling dat de prijzen voor vervuiling zouden stijgen, maar dan op een gecontroleerde manier en als gevolg van het internaliseren van externe effecten. Ten derde zijn olie en gas schaars, en kunnen geopolitieke verhoudingen ook invloed uitoefenen op de schaarste. De kabinetten Rutte hebben Nederland willens en wetens afhankelijk gemaakt van het onbetrouwbare Rusland. Ten vierde is er decennialang te weinig gedaan om de vraag naar gas terug te dringen, waardoor mensen geen alternatieven hadden, dan noodgedwongen te blijven zitten met een aanhoudende vraag naar steeds duurder wordende fossiele brandstoffen.
Er is dus geen sprake van onvoorziene omstandigheden en er zal ook na volgend jaar sprake zijn van structurele risico’s voor burgers, waar zij niet voor worden gecompenseerd door de tijdelijkheid van de solidariteitsbijdrage. Frans Timmermans en minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie hebben beiden geconstateerd dat de ‘tijd van goedkoop gas niet meer terug komt’ en de prijzen voor fossiele brandstoffen dus nooit meer zo laag zullen worden als voor de crisis op de gasmarkt.Wat ook niet tijdelijk is, zijn de winsten van de fossiele industrie. Wat de leden van de Partij voor de Dieren-fractie betreft getuigt de solidariteitsbijdrage onvoldoende van solidariteit.Wat houdt de staatssecretaris tegen om van dit wetsvoorstel een structurele heffing te maken?

Budgettaire aspecten
We zien daarnaast dat landen die relatief gezien minder uitstoot veroorzaken, vaker te maken hebben met de ellende die de klimaatcrisis met zich meebrengt, en dus ook met extra lasten. De minister-president heeft tijdens de klimaattop in Egypte al aangegeven dat de wereld, en Afrika in het bijzonder, kan rekenen op steun van Nederland in de vorm van een verhoging van de klimaatfinanciering, om zich zo doende te beschermen tegen klimaatverandering. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen zich af: waar gaat de dekking vandaan komen?
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn van mening dat solidariteit niet eenmalig hoort te zijn. Is de staatssecretaris het ermee eens dat de opbrengst die een structurele vorm van de solidariteitsbijdrage genereert, hier een goede bestemming voor zou zijn?

Gevolgen voor burgers en bedrijfsleven
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn van mening dat het kabinet, met de tijdelijke solidariteitsheffing, weer vooral solidair is met de vervuilende industrie in plaats van met de burger. Ook de fossiele subsidies van 17,5 miljard per jaar zijn nog steeds niet afgeschaft. De amendementen die de leden van de Partij voor de Dieren-fractie bij de behandeling van het Pakket Belastingplan 2023 hadden ingediend zijn verworpen met redenen die niet overtuigen. Als de solidariteitsheffing tijdelijk is en de structurele fossiele subsidies net nog zijn bestendigd, hoe gaat het kabinet dan wel ervoor zorgen dat de vervuiler eindelijk gaat betalen? Is het kabinet bereid om de tijdelijke solidariteitsheffing te laten opvolgen door een structurele kostprijsverhogende heffing die vervuilen voorkomt, in plaats van achteraf belast? De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn namelijk van mening dat de vervuiler ook met een heffing geen recht heeft om te vervuilen. Zij zijn van mening dat de vervuiler moet stoppen met vervuilen.