Bijdrage Van Esch aan debat over vergun­ning­ver­lening, toezicht en hand­having (VTH-stelsel)

Voorzitter,

Hoe langer het duurt voordat het vergunningverlening, toezicht en handhavingsstelsel op orde is, hoe langer het duurt voordat milieuschade effectief kan worden voorkomen.

Maar als ik kijk naar de uitvoering van de aanbevelingen van Van Aartsen, waarmee het stelsel op orde moet worden gebracht, dan is er op ontzettend veel punten vertraging.

In eerdere debatten heeft mijn fractie gehamerd op de snelle uitvoering van de aanbevelingen, maar daar is niks van terug te zien.

Zo is de aanbeveling om alle gemeenten dezelfde basistaken te laten onderbrengen bij de omgevingsdiensten twee jaar nadat het rapport van Van Aartsen verscheen nog steeds niet (!) volledig uitgevoerd.

En ook Van Aartsen zelf heeft zorgen over het tempo van de opvolging van de aanbevelingen.

Hoe kan het dat de uitvoering van de aanbevelingen zo ontzettend traag gaat?

En illustratief voor de grote noodzaak van het op orde brengen van het VTH-stelsel is Tata Steel.

Zo bleek vorige week dat een versneld vergunningstraject wordt ingezet voor het groen staalplan van Tata.

Waarom wordt voor dit soort greenwash projecten alles uit de kast getrokken om de vergunningen zo snel mogelijk te verlenen?

Want met dit plan blijven de meest vervuilende installaties gewoon nog járen open.

Dit is niet aan omwonenden uit te leggen. Zeker gezien gisteren uit onderzoek van het RIVM bleek dat de schadelijke stoffen die neerdalen in de omgeving van Tata Steel wéér niet zijn afgenomen.

Wanneer gaat de staatssecretaris eindelijk met haar vuist op tafel slaan en zegt ze tegen Tata: gezondheid moet nú op 1 komen te staan en we gaan niet wachten tot 2030 voordat jullie dat een keer voor elkaar hebben?

Dan, voorzitter.

Tata Steel stoot keer op keer illegale rauwe kooks uit. De omgevingsdienst legt hiervoor nu hogere dwangsommen op van 100.000, maar dit valt in het niet bij de gigantische winsten.

€100.000 staat gelijk aan 11 minuten omzet van Tata.

De dwangsommen zijn dus veel te laag. En ondertussen wordt de vervuilende installatie in productie gehouden, terwijl Tata Steel zelf aangeeft rauwe kooks niet te kunnen voorkomen.

Wat mijn fractie betreft is de enige oplossing voor zo’n installatie het onmiddellijk sluiten ervan.

Graag hoor ik een reflectie van de staatssecretaris op het gegeven dat door middel van het dwangsommen-beleid een vervuilende installatie in productie wordt gehouden, terwijl er geen kans is op verbetering.

Daarnaast geeft de omgevingsdienst aan dat op bepaalde emissies niet eens kan worden gehandhaafd, omdat er geen norm voor is opgenomen in de vergunning. Bijvoorbeeld voor de uitstoot van schadelijke zwaveldioxiden.

Dit is wereld op zijn kop!

Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat emissies die niet zijn vergund zijn, niet mogen worden uitgestoten?

Voorzitter, samen met GroenLinks heeft mijn fractie vragen gesteld over de constructiefouten in de vervuilende Kooksfabriek 2.

We vroegen of het toezicht inderdaad al jaren op de hoogte was van dat de constructie van Kooksfabriek 2 niet deugd en wat er met deze info is gedaan.

De staatssecretaris is hier niet inhoudelijk op in gegaan, maar zegt enkel dat er onderzoek wordt gedaan door de omgevingsdienst.

Is onderdeel van dit onderzoek of de omgevingsdienst al jarenlang op de hoogte was van de constructiefouten en waarom dit niet is opgepakt?

En zo niet, wordt hier dan alsnog onderzoek naar gedaan?

Tot slot, voorzitter, ook wat betreft de luchtkwaliteit is er nog veel winst te behalen.

Vorige maand hadden we hier een rondetafelgesprek, waarbij iemand van een omgevingsdienst vertelde dat hij op dit moment geen poot heeft om op te staan als het gaat het weigeren van vergunningen.

Ook als een veehouderij al zorgt voor overbelasting.

Als een veehouderij de normen overschrijdt. Dan nog is er geen grond om een vergunning te weigeren, zolang de overbelasting niet nog groter wordt.

En het is niet voor het eerst dat we dit horen.

Zo gaan we de doelen toch niet halen?

Zo is de vergunningverlening toch een stempelmachine?

Hoe gaat de staatssecretaris dit aanpakken?